vooraf
“Maar om de vrije wil van de mens niet te ontkennen, wil ik hier toch als mijn mening naar voren brengen dat het waarschijnlijk zó is dat het lot de helft van onze zaken in handen heeft, maar dat het de andere helft of praktisch de andere helft aan ons zelf overlaat.”
uit: De heerser (1516)
door: Niccolò Machiavelli
december 1969
Sorry, nog in bewerking!
september 1972
Tegenover de Consul... zat een vrouw... met een lui oog... die met potlood... notities maakte... in een beduimeld schriftje... naast haar... een andere vrouw... in minirok... met haar op zolder... en mooie benen... die haar nagels lakte... de Consul had een snor... een dikke buik... veel borsthaar... hij leek op Peppone... uit de films... van Don Camillo... op zijn linker arm... stond een tatoeage... van een zinkend schip... zijn rechterarm... was verdwenen... door iemand meegenomen... geleend en nooit teruggebracht... jaja... dat heb je ervan... als je mensen vertrouwd.
Het Consulaat in Dubrovnik... in de oude haven... was armzalig gemeubileerd... de bureaus waren van triplex... op de vloer... gescheurd zeil... aan de muren... een vergeeld portret... van iemand... met vlinderbril... verkleed als koningin... verder nog... een foto van Tito... met zonnebril en jachtgeweer... een krantenfoto van Ajax... twee zwart-wit foto’s... uit een Playboy... anno lang geleden... een kruisbeeld... met een Jezus... die nogal slecht... was vastgespijkerd... tenslotte nog... een rozenkrans... een wijwaterbakje... zonder wijwater... een verdord palmtakje.
Naast het bureau... van de Consul... lag een valse hond... die direct gromde... als je even bewoog... de overige bureaus... waren bedolven... met stapels papier... volle asbakken... lege glazen... dito flessen... borden met etensresten... de Consul was druk bezig... hij telefoneerde... vloekte afwisselend... in Engels en Duits... gooide na twintig minuten... de hoorn op de haak... keek mij even aan... zag blijkbaar niets... wat hem interesseerde... begon dus snel... mijn vrouw te taxeren.
(wordt vervolgd)
mei 1973
Vanaf de galerij... keek ik haar na... ze droeg een rood t-shirt... en een blauwe tuinbroek... ik had een vreemd gevoel... een gevoel van onrust... ze ging naar een collega... die woonde in een flatgebouw... een stukje verderop... ik had nooit gemerkt... dat die collega... een lelijk meisje... dat iets van Geesje heette... haar interesseerde... dus was het vreemd... dat ze nu ineens... zo nodig op visite ging... maar van de andere kant... waarom niet... al viel me wel op... dat ze... toen ze bijna uit het zicht was... een andere weg nam... maar dat kwam natuurlijk... door de zandhopen... die de weg versperden... zoals ze later zei.
(wordt vervolgd)
september 1977
Sorry, nog in bewerking!
juni 1981
Sorry, nog in bewerking!
mei 1984
Wij eten graag... bij Juffrouw Tok... tegenover de schaapskooi... op de Ginkelse Heide... het is er goedkoop... er komt allerlei volk... de bediening is goed... meestal eten we kip... maar niet zomaar kip... nee Kip Pirri Pirri... dat komt uit Portugal... althans het recept... de rest komt uit Barneveld... als je geluk hebt... of anders wel... uit Thailand... Vietnam of Verweggistan.
Natuurlijk... eten alleen... is niet genoeg... dus wordt de stemming... verhoogd met een zanger... die sluipt zachtjes... naar je tafeltje... kijkt je vrouw... diep in haar ogen... geeft onverhoeds... een fikse roffel... op zijn gitaar... barst los... in luid gezang... over verre landen... blauwe luchten... stille kusten... witte stranden... wuivende palmen... gebroken beloftes... verloren liefdes... vergeten verlangens... bedrogen sukkels... vermoorde onschuld... verlepte schoonheid... maanlicht en sterren... voorbij is voorbij... te laat is te laat... dus heel gevoelig... dus echt Portugees.
Behalve die kip... hebben ze nog meer... frites bijvoorbeeld... ja zeker alstublieft... huisgemaakt... wat denkt u wel... dus nemen we die... er gewoon bij... ik hou van frites... en bovendien... bij kip hoort frites... bij frites en kip... hoort weer salade... volgens mijn vrouw... die kan het weten... die houdt van groenvoer... het meest van tomaten... al zijn die niet groen... met olie en knoflook... ik weet niet waarom... een hang naar gezondheid... naar eeuwige jeugd... misschien ook prozaïsch... gewoon stevige honger... maar hoe dan ook... de kip is pittig gekruid... mooi bruin geroosterd... het vel is knapperig... de botjes zijn bros... je kunt ze zo... als je dat wilt... in stukken bijten... dan zeggen ze krrakk!... en dat geluid... herinnert mij altijd... aan lang geleden... aan mei 1984.
Het was Hemelvaartsdag... ik was toen nog getrouwd... met iemand anders... ze had een naam... die ben ik vergeten... of beter gezegd... die ben ik verloren... tijdens mijn zoektocht... naar de uitgang... van het labyrint... dat ik helaas... in die jaren... niets vermoedend... was binnengelopen... en waarin ik... hopeloos was verdwaald... maar ja... vergeten of verloren... die naam bedoel ik... die hoort er toch bij... dus kies ik maar iets... Marie-Louise bij voorbeeld... dat lijkt mij wel wat... een mooie naam... klinkt ietwat frivool... maar toch beschaafd... dus min of meer... toepasselijk of zo... hierom of daarom... Nomen Est Omen... Marie-Louise dus.
We gingen naar Nijmegen... zij en ik... om Willie op te halen... dat was één van mijn broers... die lag in het Radboud... daar gaven ze hem... naast eten en drinken... vooral morfine... dat hielp dan even... en als die was uitgewerkt... kreeg hij nog een shot... en nog één... en nog één... maar nooit genoeg... dat durfden ze niet... bang als ze waren... teveel te geven... teveel nota bene... aan een patiënt... met de Ziekte... van Recklinghausen... met terminale kanker... met een enorm gezwel... zo groot als een voetbal... dat ruggengraat... en ribben brak.
Professor Van der Meer... Hoofd Oncologie... had in het begin... met ons gesproken... vertelde toen... wat Willie mankeerde... maar geen nood... al konden ze niets doen... toch hoefde mijn broer... geen pijn te lijden... die konden ze immers... afdoende bestrijden... daar hadden hun experts... veel ervaring mee... jaja mooie ervaring... dat waren gewoon leugens... om er van af te zijn... maar wisten wij veel... we waren overdonderd... door het bericht... van kanker... dat het ongeneeslijk was... dat Willie zou gaan sterven... maar wel zonder pijn... dankzij hun experts... dus eigenlijk... als je het goed bekijkt... nog een meevaller ook... voor die bofkont... dus zogezegd... een geluk bij een ongeluk.
Maar dat laatste... dat zeiden ze niet... zo cynisch waren ze niet... dat mag ik doen... nee dat moet ik doen... want het is mijn plicht... de waarheid te schrijven... al zal ik... over dat ziekteproces zelf... verder maar zwijgen... dat zou u wellicht... een beetje deprimeren... wat illusies ontnemen... u zelfs kunnen genezen... van de waanideeën... waaraan u zich... tegen beter weten in... misschien nog vastklampt... zoals dat God bestaat... of dat er rechtvaardigheid is... dat je krijgt wat je verdient... en andere tegeltjeswijsheden... gelul gelul gelul... allemaal gelul.
Willie voelde echt wel... ook al was hij achterlijk... wat er met hem gebeurde... hij zei echter nooit iets... in die richting... hij leed in stilte... in zijn eigen wereld... hij klaagde nooit... over zijn ziekte... behalve af en toe... over veel pijn... maar zelfs dat... was eigenlijk geen klagen... hij zei dan iets... van ai ai ai... verder zei hij niet veel... behalve die ene keer... toen hij vertelde... dat alle patiënten... die op zijn afdeling lagen... kanker hadden... hij zei dat terloops... zonder nadruk of lading... alsof het hem persoonlijk... eigenlijk niet aanging... in elk geval... minder belangrijk was... dan het gegeven... dat hij niet meer... kon gaan fietsen... als hij dat wilde... maar geen nood... volgende week... zou het misschien... wat beter gaan... ze wilden hem... alsnog opereren... om een zenuwbaan... door te snijden... die zat in zijn nek... die wilden ze uitschakelen... want de morfine... die hielp niet voldoende... dat was wel duidelijk.
Ergens in die week... is Willie geopereerd... een paar dagen... had hij minder pijn... maar de natuur... liet zich niet foppen... een andere zenuwbaan... nam het vuile werk over... ook die doorsnijden... dat durfden ze niet... hij kon dan verlamd raken... dat zou een ramp zijn... dat meenden ze serieus... die onnozele halzen... wij hadden eerder... met Mulder gesproken... de behandelend oncoloog... een aardige man... hij leek op Sjaak... mijn toenmalige collega... Mulder had... volgens Marie-Louise... dezelfde wimpers... ja zij had oog... voor dat soort details... zelfs in die situatie... in een dergelijk gesprek... kwestie van stalen zenuwen... koelbloedig of koudbloedig... hart wie Kruppstahl... of toch wat anders... kiest u zelf maar... ik weet het antwoord niet... maar wat ik wel weet... is dat die dokter... na een heftige discussie... ons gelijk moest geven... zelf ook inzag... dat je soms... een stap moet zetten... waar een patiënt... niet zelf om vraagt... omdat hij niet begrijpt... waarom hij... zo onwaardig... moet gaan sterven... terwijl niemand... echt wil helpen... terwijl hij langzaam crepeert... als een hond... in een greppel... langs de weg.
Die sympathieke dokter... met zijn mooie wimpers... die aardige... die begrijpende man... die uiteindelijk... niets anders kon doen... dan ons gelijk geven... die heeft niets gedaan... zijn geweten... liet dat niet toe... zijn carrière zou wellicht... gevaar kunnen lopen... het was tegen de regels... niet ethisch verantwoord... blabla blabla blabla... ik heb in die tijd... heel vaak gedacht... flikker op met je ethiek... ik doe het zelf... ik geef hem gewoon... een overdosis... maar ja... Elsschot schreef al... dat tussen droom en daad... wetten in de weg staan... en praktische bezwaren... en ook weemoedigheid... die niemand kan verklaren... en die des avonds komt... en vooral die bezwaren... die praktische bezwaren... die kwamen mij goed uit... daar kon ik achter schuilen... dat was mijn alibi... om niet te doen... wat mijn plicht was... een einde te maken... aan die lijdensweg.
Op een zeker moment... is Willie voor een maand of drie... bij ons in huis gekomen... Marie-Louise heeft hem toen... liefdevol verzorgd... eten gevoerd... in bad gedaan en verschoond... gewassen en afgedroogd... hij werd kaal... zijn baard viel uit... hij kreeg chemokuren... zij heeft heel veel gedaan... veel meer dan ik... of wie dan ook... veel meer... dan kon worden verlangd... ik zal haar daarvoor... altijd dankbaar blijven... maar zoals gezegd... Willie kreeg chemokuren... dat had geen enkele zin... dat wisten ze in Nijmegen ook... maar toch deden ze het... het was een R.K. Ziekenhuis... dus hielden ze hoop... op een wonder... maar zo gemakkelijk... gaat dat niet... geloven en hopen... bidden en smeken... het helpt misschien... maar niet genoeg... want wonderen... moet je wel verdienen... en onze Willie... verdiende ze niet.
(wordt vervolgd)
november 1987
Sorry, nog in bewerking!
februari 1988
Sorry, nog in bewerking!
achteraf
Sorry, nog in bewerking!